Fuzili
Bağdat’ta yaşamış, iyi bir eğitim görmüştür. Bir tezkirede (Ahdi) geometri, fizik, astronomi bildiği yazılıdır. Kanuni’nin Bağdat seferi sırasında Kanuni’ye kasideler sunmuş, kendisine bağlanan maaşı alamayınca döneminin kötülüklerinden yakınan ünlü “Şikayetname”yi yazmıştır. Eser, mektuptüründedir. Yaşamı yoksulluklar içinde geçenşair, Türkçe divanının Önsözünde bilimsiz şiiri, temelsiz bir yapıya benzetmiştir. Şiirlerini Azeri Türkçesiyle yazan lirik bir şairdir. Şiirlerindetasavvuf düşüncesine bağlı olarak Tanrısal aşkı işlemiştir. Aşk acısı onun için bir yaşama kaynağıdır. Yakınsa da aşk acısı çekmeden yaşamayacağın! söyler. Ona göre aşk acısı kişiyi olgunlaştırır, karşılıksız olmalıdır. Gazel ve kasideleriyle tanınan Fuzuli, söz sanatlarını ve anlam sanatlarını büyük bir ustalıkla kullanmıştır. ” Su Kasidesi” ni Hazret-i Muhammet’i övmek, ona olan sevgisini dile getirmek için yazmıştır. Dili döneminin diğer şairlerinden daha sadedir. Arapça, Farsça, Türkçe üç divanı vardır. Beng ü Bade ve Leyla ve Mecnun, tanınmış mesnevileridir. Hadikat-üs Sûeda’da Kerbela olayını anlatmıştır.
